Dil, bir halkın varlığının en önemli dayanağıdır. Dilini kaybeden bir halk, kültürünü, kimliğini ve ulusal varlığını da kaybetmeye mahkumdur. Bir halkın yaşadığı her yerde anadilini koruma ve geliştirme hakkına sahip olması gerekir ancak, anadilin beslendiği kaynak o halkın tarihi yurdu olmalıdır.
Dilin gelişerek yaşayabilmesi, eğitimin bütün aşamalarında ve hayatın her alanında kullanılmasıyla mümkündür.
Rusya Federasyonu’nda 20 yılı aşkın süredir yürütülen uygulamalar, 2018 yılında dil yasasında, 2020 yılında da federasyon anayasasında yapılan değişiklikler Rus etnisitesi dışındaki halkların dilini ve varlığını zayıflatmaya ve zaman içerisinde eriterek yok etmeye yöneliktir. Bu gelişmeler, Çerkes dilinin tarihi yurdunda yakın bir tehlike altında olduğuna işaret etmektedir.
Çerkes halkının diline, dolayısıyla varlığına yönelik yok etme girişimlerine karşı güçlü bir varoluş iradesi ortaya koyması dileği ile 14 Mart Adıģe (Çerkes) Dili Günü’nü kutluyoruz.
ÇOĞULCU DEMOKRASİ PARTİSİ
***
ADIǴEBZEM YI MAXUER DOĞEĹAṔÉ!
Bzer ĺeṕkım yı ṩıenığem yıpedıde yıt ṩ’eğeḱuaṕeṩ. Yıbzer zığaḱueda ĺeṕkım yı xabzer, yı ziṩ’enığer, yı ĺeṕk ṩıenığeri yığeḱedınuṩ. Ĺeṕkır dene ṩıpsewumi yı anedeĺxubzer yıḣumen, yıriğeḟeḱuen xuitığe yıen xueyṩ awue, anedeĺxubzem yı karur kızxixınur xekuraṩ.
Bzer yeḟakuewre psewufın paṕṩ’e, ğasenığe ĺeḣenexemre, ṕsewuğe enaṫexem psewumi ṩızehen xueys.
Wurısey Federatsiyam yıĺes ṫoṩ’ım ḟeḱawue zıriğaḱue oxuğuexer, 2018 ğem Bze Xabzem (Zagonım/Kanunım), 2020 ğem Federatsiye Xabzeṩhem (Konstitutsiyem/Anayasam) xiĺha zeḣueḱınığeher Wurıs ĺeṕkım aṫḱe ṩıé ĺeṕkxem yabzer, yaṩıénığer yıriğeḱueture yığeḱuedınım xueğezas. Mı yeḱueḱiḱem, Adıǵabzer xekumi kuedın guzeveğue zerıxetır keğeĺağur.
Adıǵe ĺeṕkım yıbzer, abı yepxawue yı ṩıénığer yağekuedınu wutıkum kıraĺhe oxuğuexem ĺeṩu, karu xeĺu zı ṩıénığeḱe pıṩe’tınu, peĺeşınu ḟeṩ’daxeḱe Ğetxepem yi 14 Adıǵebze Maxuer doğeĺaṕer.
MEṨ’ENIĞE (PLURALİST) DEMOKRASİ PARTİ
***
АДЫГЕБЗЭМ И МАХУЭР ДОГЪЭЛЪАП1Э!
Взэр лъеп1кым и щыэныгъэм ипедыдэ ит щ1эгъэкуап1эщ. Ибзэр зыгъэк1уэда лъэп1кым и хабзэр, и зищ1эныгъэр, и лъэп1к щыэныгъэри игъэк1уедынущ. Лъэп1кыр дэнэ щыпсэуми и анэдэлъхубзэр ихъумэн, иригъэф1эк1уэн хуитыгъэ иэн хуеищ ауэ, анэдэлъхубзэм и карур кызхихынур хекуращ.
Урысэй Фэдэратсийэм илъэс т1ощ1ым ф1эк1ауэ зыригъак1уэ охугъуэхер, 2018 гъэм Взэ хабзэм (загьоным/кануным), 2020 гъэм Фэдэратсийэ Хабзэщхьэм (Конститутсийэм/Анэйасэм) хилъхьа зэхъуэк1ыныгъэхэр Урыс Лъэр1кым ат1к1э щы1э лъэп1кхэм иабзэр, иащыэныгъэр иригъэк1уэтурэ игъэк1уэдыным хуэгъэзащ. Мы иэк1уэк1ик1эм, Адыгэбзэр Хэкуми к1уэдын гьузэвэгъуэ зэрыхэтыр кэгъэлъагъур.
Адыгэ лъэп1кым ибзэр, абы иэпхауэ и щыэныгъэр иагъэк1уэдыну утык1ум кыралъхьэ охугъуэхэм лъэщу, кару хэлъу зы щыэныгъэк1э рыщ1этыну, рэлъэщыну ф1эщ1дахэк1э Гъэтхэпэм и 14 Адыгэбзэ Махуэр догъэльар1эр.
МЭЩ1ЭНЫГЪЭ (плюралист) ДЕМОКРАСИ ПАРТИ
405
